NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
الْعَلَاءِ
قَالَ
أَخْبَرَنَا
ابْنُ
إِدْرِيسَ
قَالَ سَمِعْتُ
أَبَا
إِسْحَقَ
عَنْ
الشَّعْبِيِّ
أَنَّ رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
مَرَّ
بِقَبْرٍ
رَطْبٍ
فَصَفُّوا
عَلَيْهِ
وَكَبَّرَ
عَلَيْهِ
أَرْبَعًا فَقُلْتُ
لِلشَّعْبِيِّ
مَنْ
حَدَّثَكَ قَالَ
الثِّقَةُ
مَنْ
شَهِدَهُ
عَبْدُ اللَّهِ
بْنُ
عَبَّاسٍ
(Ebû İshâk'ın) Şa'bi'den
(rivayetine göre);
Rasûlullah (s.a.v.) (bir
gün sahabilerinden bazılarıyla birlikte mezarlıkta gezinirken toprağı) yaş olan
bir kabre uğramış (ashabıyla birlikte) o kabrin önünde saf bağla(yıp namaz
kılmışlar. (Hz. Peygamber) bu kabir üzerine (namaz kılarken) dört (defa) tekbir
almış.
(Ebû İshak diyor ki):
"Ben Şa'bi'ye; (bunu) sana kim söyledi?" diye sordum da:
"Güvenilir birisi (yani o anda) orada bulunan Abdullah b. Abbas
(söyledi)" diye cevap verdi.
İzah:
Tirmizî, cenâiz;
Buhari, cenâiz; Müslim, cenâiz
Bu hadis-i şerifte,
birisi; kabre konulmuş olan cenaze üzerine cenaze namazı kılmanın caiz olup
olmayacağı, diğeri de cenaze namazında kaç tekbir alınacağı meselesi olmak
üzere, iki mesele söz-konusu edilmekte ve cenaze namazında dört tekbir alınacağı
ifade edilmektedir. Bunlardan kabre konulan bir cenazenin kabri üzerine
yönelerek o cenazenin namazını kılmanın caiz olup olmayacağı meselesi 3203
numaralı hadis-i şerifin şerhinde açıklanacaktır.
İkinci meseleye gelince,
mezheb imamlarından İmam Ebû Hanife ile İmam Malik, Şafiî, Ahmed es-Sevrî,
İbnü'l-Mübarek, İshak, İbn Ebî Evfa, Ata, Muhammed b. el-Hanefiyye ve el-Evzâî
ile ashab-ı kiram'dan Ömer b. el-Hattab, Abdullah b. Ömer, Zeyd b. Sabit, Hasen
b. Ali, el-Bcra b. Azib ve Ebû Hureyre'ye göre cenaze namazında dört tekbir
alınır. Delilleri ise, mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerifle 3194 numaralı
hadisi şerif ve Buhârî ile Müslim'in Rasül-ü Ekrem'in Necaşi üzerine dört
tekbir alarak cenaze namazı kıldığına dair rivayet ettikleri hadis-i şerif ile
ileride meallerini sunacağımız 3204-3205 numaralı hadis-i şeriflerdir.
Tirmizî, mevzumuzu
teşkil eden hadis-i şerif hakkında, "İbn Abbas hadisi hasen sahihtir. Nebi
(s.a.v.)'in ashabından ve sonrakilerden ilim adamlarının çoğunun ameli bu
hadis üzerinedir." demiştir.
Bu mevzuyu
Bezlü'I-Mechûd yazarının, Şevkânî'den naklettiği şu satırlarla noktalıyoruz:
"Kâdî Iyaz'ın beyanına göre, sahabe-i kiram, cenaze namazında kaç tekbir
alınacağı konusunda İhtilafa düşmüş, "üç tekbirden dokuz tekbire kadar
değişen sayılarda tekbir alınabileceğine dair çeşitli görüşler ileri
sürmüşlerse de, İbn Abdi'l-Berr'in dediği gibi, sonradan dört tekbir
alınacağında icma vaki olmuş. Fıkıh âlimleri ile Bağdat, Basra, Küfe, Medine
gibi meşhur kültür merkezlerindeki fetva ehli de bu mevzuda ittifak etmişlerdir.
Çünkü bu mevzuda gelen sahih hadislerden elde edilen netice budur. Binaenaleyh
bu görüşün dışında kalan şaz görüşlere iltifat edilmemelidir. Önemli fıkıh
merkezlerindeki fıkıh alimleri içerisinde cenaze namazınir beş tekbirle
kılınacığını söyleyen sadece İbn Ebî Leyla vardır. Onun dışında bu âlimlerin
hiçbirisi cenaze namazındaki tekbirlerin beş olduğunu söylememiştir."